Барномаи ғизои ва тарбияи ҷисмӣ дар Ислом

дар баробари ин ҳама бахрахои маънавй, баракоти рухй ва
фоидахои бехдоштие, ки рӯза барои шахси рузадор ба бор
меоварад, хамчунин Ислом барномаи фарогири ғизой ва
тарбияи солими ҷисмониро низ аз партави таълимоти худ дур нагу-
зоштааст. Ислом бо вуҷуди он ки ба руза доштани рузхои башуморе
аз хар мох, тавсия намудааст, вале харгиз иҷозат надодааст, ки бандаи
муъмин дар натичаи доштани рузаи пайваста ва аз хад зиёд худро но-
тавон (бемадор) ва аз анҷоми вазифахои шаръй ва масъулиятхои иҷ-
тимоии худ оҷиз гардонад, балки дар баробари он барномаи комили
ибодй ва нусхаи бехдоштй боз ба тарбияи солими ҷисмй ва низоми
дурусти гизои тавсия намудааст.
Оиша (р) дар идомаи хадиси: «Расули Худо (с) аксари мохи шаъ-
бон ва ё тамоми онро рӯза медошт», мефармояд: Вале ба мардум ме-
гуфт: «Аз аъмол ба андозаи тобу тавони худ баргиред, зеро Худо (аз ца-
були) хастанамегардаб, вале шумо (аз
хаста мегардед». Ҳамчунин мефармуд: «Дӯстдоштатарин амал ба сӯи
Худо он корес ки сохибаш бар он мудовамат варзад, харчанд кам хам
бошад».
Ривоят шудааст, ки Абдуллох ибни Амр (р) рӯзҳо пайваста руза
медошт ва шабхо киём мекард. Вакте ин хабар ба Расули Худо (с) ра-
сид, ӯро фаро хонд ва гуфт: «Эй Абдуллох, ба ман хабаррасид, кирӯзҳо
рӯза медорӣ ва шабхо хиём менало Гуфтгам: Оре, эй Расули
Худо. Фармуд: (Эй Абдуллох,) накуя, балки рӯза ва ифтор
хам куя, шабхо ба ибодат бархез ва хоб хам куя. Зеро бар ту
хақ дорад, чашмонат бар ту хақ доранд, бар ту хақ дорад ва
мехмонхоят бар ту хақ доранд (ва б٠о>яд тамоми хукуххоро ба ч؛ой
оварй). Ҳамин қадар туро кифоя аст, ки хар мох се рӯз рӯза дорӣ. Ба-
рои ту дар хар некӣ дах баробар ачр дода мешавад. Ҳамин се рӯз рӯзаи
тамоми дахр (умр) ба шумор меравад».
(Абдуллох дар идома мегуяд): Вале ман бар худ сахт гирифтам ва
дар нихоят ин кор бар ман сахт тамом шуд. Гуфтам: Эй Расули Худо,
ман бештар аз ин қувват дорам!? Фармуд: «Пас рӯзаи паёмбари Худо
Довудро бидор ва бар он наафзо!». Пурсидам: Рузаи паёмбари Худо До-
вуд (ъ) чй гуна буд? Гуфт: «Рӯзаи нисфи дахр (умр)». Абдуллох пас аз
он ки пир гашта буд, мегуфт: Эй кош, рухсат ва насиҳати Паёмбар (с)-
ро кабул мекардам.
Дар ривояте омадааст, ки: «Расули Худо (с) дар яке аз сафаруо
дид, ки мардум дар атрофи марде издиҳом доранд ва болояш соя сохта
шудаас Гуфт:: Уро чӣ шудаас ? Гуфтанд: Марди рузадоре ас Фар-
муд: Руза доштан дар сафар хуб нест» .284
Чй тавре мебинем, Расули Худо (с) дар ин ҷо руза доштан дар са-
фарро кори хубе надонистааст. Зеро дар чунин мавридҳо доштани не-
рӯи ҷисмонй барои анҷоми масъулиятҳои дар пешистода аз руза дош-
тан беҳтар аст. Вале баъзе одамон аз рӯи ноогоҳй бо доштани руза ва
ё машғул гаштан ба баъзе ибодатҳои дигар на танҳо худро амалан аз
анҷоми масъулиятҳои иҷтимой ва вазифаҳои ҷамъиятии дини Ислом
оҷиз ва нотавон месозанд, балки чанд одами дигарро барои парасто-
рии худ овора месозанд.
Бар ҳамин асос, мо вакте метавонем зебой, пуёй ва осонии дини
Худоро амалан ламс намоем, ки арзишҳои Исломро ба сурати тарҳи
куллй ва ваҳдат (комплекс)-и таҷзиянопазир мавриди баррасй карор
диҳем ва дар бораи онҳо шинохти фарогире ҳосил намоем. Қуръони
карим дар кисмате аз ояти 185-уми сураи Бакара пас аз баёни ҳукми
рузаи бемор ва мусофир мефармояд: «Худо барои шумо осониро мехо-
хад ва душвориро дар хакки шумо раво намебинад».