ТАШКИЛ ЁФТАНИ ИШ ВА СОХТМОНИ ЧОМЕЪАИ СОТСИАЛИСТИ ДАР ТОҶИКИСТОН

Баъд аз барпо шудани Ҳокимияти Шӯрави дар тамоми каламрави собиқ империяи Россия масъалаи муносибати миллии байни ҷумхуриҳои Шӯрави ба мадди аввал баромад. Дар бораи муносибатҳои байни маркази давлати Шӯрави ва чумҳуриҳо ду тамоюл ба назар гирифта мешуд:
Чумҳуриҳоро расман давлат меномиданд ва дар ҳайати давлати ягона ба тарики федеративи дохил мешуданд. Тамоми масъалаҳои давлатиро ба ғайр аз корҳои идоракунии маҳали ва масъалаҳои мадани дар салоҳияти марказ мемонад. Ин равия дар таърих бо номи автономизатсия маълум мебошад.
Акидаи дуюм, ки ба он бевосита В.Ленин тарафдор буд, мебоист ҷумҳуриро аз ҷумла (РСФСР) ба давлати ягона муттаҳид шуда ба айр аз масъалаҳои ҳарби ва дипломатии тамоми масъалаҳои дигар ба ихтиёри ҷумҳуриҳо дода шавад.
Баҳори соли 1922 ҷумҳуриҳои Озарбойҷон, Арманистон ва Гурҷистон муттаҳид гашта, Чумҳурии Шӯрави- Федеративии Сотсиалистии Закавказияро (ЗФСР) ташкил доданд, ки то соли 1936 вучуд дошт.
Тобистони соли 1922 Украина ва Белоруссия кӯшиши ба РСФС наздик шуданро муҳокима намуда, бо таклифи онҳо комиссия дар ҳайати намояндагони ҳамон ҷумҳуриҳо ташкил карда шуд.
Наши муттаҳид шудани ҷумҳуриҳо дар асоси автономизасия, ки Сталин пешниҳод кард, рад карда шуд. В.Ленин таклиф кард, ки ҷумҳуриҳо ба РСФСР бо шарти баробарҳукуқии комил ба Иттифоки Шӯрави сотсиалисти муттаҳид карда шаванд. Барои муттаҳид шудани ҷумҳуриҳо ба як давлат Декларатсия ва шартнома (муоҳидаи) иттифоки дар бораи ташкил додани СССР (Иттифоки Республикаҳои Шӯрави Сосиалисти) тайёр карда шуданд. 30 декабри соли 1922 Анҷумани I-умумииифокии Шӯрохо даъват карда шуд. Анҷуман шартномаи барпошавии иттифоки чор ҷумҳури: Руссияи Федеративи, Украина, Белоруссия ва
Закавказияро тасдиқ намуд.
Аз байни ҷумҳуриҳои Осиёи Миёна Туркистон бо воситаи Руссия ба ҳайати ИЧШС дохил шуд. 4,умҳуриҳои Бухоро ва Хева дар асоси Шартномаҳо бо иттиҳод муносибатҳои худро ба роҳ мемонданд. Дар сессияи КИМ иттифок якумин ҳукумати – Шӯрави Комиссарони халкиро бо сардории В.Ленин интихоб намуд. Дар анҷумани II- Умумииттифокии Шӯроҳо (соли 1924) конститусияи СССР кабул карда шуд. Точикистон аз соли 1924 ба ИЧШС ба воситаи Узбекистон ва аз соли 1929 бевосита расман ба ИЧШС ҳамроҳ шуд. Точикистон чун давлат нишонаҳои худ: нишон, парчам, суруди Милли, қонуни асоси, органи қонунбарори дошт.