АХВОЛИ МЕХНАТКАШОН

Дар аморати Бухоро, аз чумла, Бухорои Шарки хочагии кишлок асоси иктисодиётро ташкил мекард. Замин ба категорияхои: амлоки, амири, вакф, мулк таксим мешуд. Хочагихои дехдони аз ду сеяки хосил андоз медоданд.
Дар баробари андози асоси аз замин зироаткорон боз кушпули, кавсан, обчувозпули, миробона медоданд. Илова аз ин, андозхои дигар, ба монанди закот, аминона, дуконпули, тарозупули, гузаргохпули, дарвозапули, рохпули ва айрахо мехнаткашонро бенаво ва хонахароб менамуданд.
Дар ин давра дар худуди Бухорои Шарки низ ба табакахо чудошавии дехконон мушохида карда мешуд. Кисми асосии замин ба дасти табакаи болои гузашт. Масалан, дар худуди Хисор, Шахринав ва Регар табакахои болои 76 % хочагихоро ташкил намуда, 45, 6% заминхои обёришавандаро сохиб буданд, 28 % хочагихои дехконони камбагал хамаги 1% заминхои обёришаванда доштанд. Чунин вазъит дар нохияхои Бухорои Шарки чой дошт. Ахволи дехконони нохияхои Гарбии Бадахшон, махсусан вазнин буд. Дар ин нохияхо заминхои корам хеле кам буда, тамоми замин дар ихтиёри бойхо буд.
Дар чор нохияи Бадахшон 14190 нафар ахолии (1303) хочаги, хамаги 3066 га замин дошт.
Хамин тарик, дар натичаи инкишофи муносибатхои молию пули ба чудошавии табакахои ахоли оварда расонд ва сафи бенавоён меафзуд. Аввалин коргарони махали аз хисоби дехконони бенавогашта ташаккул меёфтанд. Дехконон дар чустуи кор ба шахрхо рафта, ба сифати мардикор, коргарони мавсими дар корхонахо кор мекарданд. Мардикорони точик бо коргарони рус дар корхонахои саноати кор карда, тамоми азобу машаккати истисмори капиталистиро аз сар мегузарониданд.
Робита бо пролетариати рус дар чараёни ташаккули синфи коргари точик сахми бузург бозид. Мухочи ва зиндагии кашшокона мардумро ба мубориза бархезонд. Ин мубориза тахти ояхои инкилоби солхои 1905-1907 боз хам шиддат гирифт.