Нишондихандахои фаъолияти инноватсионии ташкилот

Дар солхои 80-90-уми асри XX бо назардошти тагйиротхои бозори, омори инноватсиони огоз меёбад. Низоми нишондихандахои омори, ки фаъолияти инноватсионии ташкилотхои саноатиро нишон медихад аз 10 кисм иборат мебошад. Омори инноватсиони, ки ба талаботхои ягонаи байналхалки асос ёфтааст аз соли 1989 шуруъ мешавад.

Коршиносони Ташкилоти хамкории иктисоди ва рушд як зумра дастурамалхои методологиро омода кардаанд, ки онхо иборат аз тавсияномахо оиди санчиш ва тафсири маълумотхои мувозинаи пардохтхо барои технологияхо (соли 1990); дастурамал барои чамъоварии маълумотхо дар бораи инноватсияхои технологи ё ин ки Дастури Осло (соли 1992); дастур оиди истифодаи маълумотхои потенти ба сифати нишондихандахои илм ва техника (соли 1994); дастурамал барои муайян кардани захирахои кадрии илм ва техника (соли 1994); дастурамал оиди муайян кардани захирахои кадрии илм ва техника, ё ин ки дастурамали Канбера якчоя бо Евростат (соли 1995).

Нишондихандахои фаъолияти инноватсиониро аз нуктаи назари ба таври васеъ истифодашавандагии онхо ва баходихии фаъолияти инноватсионии ташкилот, ракобатпазирии инноватсионии онро баходиханда ба гуруххои зерин таксим намудан лозим аст:

• харочоти,
• баъзе вакт,
• азнавсози,
• сохтори.

Нишондихандахои харочоти метавонанд мутлак ва нисби бошанд:

• харочоти нисби ба корхои илми-тадкикоти ва тачрибави- накшакаши дар хачми фуруши зарфияти илмии махсули фирмаро нишон медихад;
• харочоти нисби барои гирифтани ичозатномахо, потентхо, харидани ноу-хау;
• харочот барои ба даст овардани (харидани) фирмахои инноватсиони;
• хачми содироти махсулоти инноватсиони;
• зарфияти хизматрасони пешниходшаванда.

Ба нишондихандахои сохтори инхо таалук доранд:

• хайат ва шумораи сохторхои тадкикоткунанда, истехсолкунанда ва дигар кисмхои сохторхои илми-техники (аз чумла тачрибави ва озмоиши);
• хайат ва шумораи корхонахои муштарак, ки машгули истифодаи технологияи нав ва ба вучуд овардани махсулоти нав мебошанд;
• шумора ва сохтори кормандони ба корхои илми-тадкикоти ва тачрибави-лоихакаши машгулбуда;
• хайат ва шумораи бригадахо ва гуруххои ташаббускору эчодкор.

Аксар вакт дар фаъолияти инноватсионии ташкилот нишондихандахое истифода мешаванд, ки харочоти нисбии онро ба корхои илми-тадкикоти ва тачрибави-лоихакаширо дар хачми фуруши он ва шумораи кисмхои илми-техники ва коргаронро ифода менамоянд.

Ташкилотхо ва корхонахое, ки фаъолияти инноватсиониро ташаккул медиханд одатан дар таркибашон сохторхои пуриктидори илми-тадкикоти, конструктори, технологи, тачрибавию озмоиши ва истехсоли доранд. Аз ин ру дар фаъолияти инноватсионии ташкилоту корхонахо баходихии фаъолияти инноватсиони аз ду самт иборат аст:

• баходихии вазъи неруи инноватсиони;
• баходихии вазъи мухити инноватсиони.

Баходихии мумайизии(эспертии) вазъи неруи инноватсионии корхона аз санчидани блоки истехсоли (махсулоти), блоки функсионали, блоки захирави, блоки ташкили ва блоки идорави иборат мебошад.

Баходихии мумайизии вазъи мухити инноватсиони дар асоси санчидани дарачаи инноватсионии макромухит ва баходихии инноватсионии микромухит, ё ин ки тахлили минтакахои стратегии корхона сурат мегирад.

Дар фирмахои инноватсионии пешкадами чахон нишондихандаи дарачаи инноватсиони «ТАТ» хеле васеъ истифода карда мешавад. Ин нишондиханда аз тарафи мутахассисони япони пешниход шудааст ва аз мафхумхои америкои «(игп-агоипсНете» (дар вакташ гардонидан). Дар зери ин мафхум вакт аз лахзаи дарккунии талабот ё пешниход ба махсулоти нав то лахзаи ба бозор баровардан, ё ин ки истеъмоли он дар хачми калонро фахмидан зарур аст.

Масалан дар фирмаи Ма18и8Ы1а барои телевизиони ранга ахамияти рекордии нишондихандаи «ТАТ», ки ба 4,7 мох баробар буд, хеле назаррас мебошад. Ин нишондиханда афзалиятноки ва ракобатнокии фирмаро дар фаъолияти инноватсиони нишон медихад. Аз ин ру фирмахои пешкадами чахонро бо дарачаи баланди илмгунчоиши махсулоташон, ки бо хиссаи зиёди харочот ба корхои илмч ва тачрибави-конструктори дар арзиши махсулоти фурухташуда муайян мекунанд.