ВАЗЪИ СИЕСИИ ШУРАВИ ДАР СОЛХОИ 30-ЮМ ВА ЗУХУРОТИ ШАХСПАРАСТИ

Дар таърихи сиёсии солхои 30-юм ба давраи тулонии хукмронии И.Сталин ба таравди мухталиф дар баъзе
мавридхо бахои аразнок яктарафа дода мешавад.
Маълум аст, ки баъди Инкилоби Октябр дар мамлкат диктатураи пролетари баркарор карда шуд. Аз рузи аввали хокимияти Шурави мамлакат ба ду тарафи ба хам мукобил (тарафдорони сохти Шурави ва аксулинкилоби, тарафдорони баркарор намудани сохти капиталисти) таксим шуд. Дар чунин вазъият сохти нав танхо дар натичаи бартараф намудани мукобилияти синфхои аз тахт сарнагун шуда метавонист мавчудияти худро нигох дорад. Аз ин ру чорабини диктатураи пролетарият таърихи буд.
Вале тачрибаи таърихи нишон медихад, ки дар рафти сохтмони сотсиалисти ба камбудихои чидди рох дода шудааст. Дар мамлакат аз сабаби эътироф накардани диктатураи пролетарият ва принсипхои сохтмони сотсиалисти фаъолияти тамоми хизбхои сиёси манъ карда шуд ва хизби коммунисти хизби ягона ва рохбарикунандаи чамъият гардид.
Пас аз вафоти В.Ленин (21 январи соли 1924) дар мамлакат сохтори рохбарии фармонфармои маъмури ба амал омад, ки ин сохтор таърихи тулони дошт. Аз тарафи дигар, дар давраи гузариш сиёсати нави иктисоди муайян гардида, тарзи идоракунии мутамарказонидашудаи фармонфармоии маъмури торафт боло гирифт ва ин тамоюл ба сохтори рохбарии тоталитари расонд.
Рохбарии фармонфармои-маъмури ба ташаккули сохтори якхизби ва иделогияи ягонаи марксисти-ленини мусоидат намуд.
Гарчанде, ки Ленин огох мекард, ки дар рафти сохтмони сотсиалисти гуногун акидаги нигох дошта шавад, вале дар рафти муборизахои гоявии дохили хизби ин масъала аз байн бардошта шуд. Муваффакиятхое, ки халки шурави дар саноатикунонии сохтмони колхози ва инкилоби мадани ба даст даровард ба як шахс, И.Сталин вобаста шуд ва мавкеи уро баланд бардошт.
Сталин бо хаммаслакони худ барои пуркувват намудани хокимияти худ ба гуруххои мухолифони сиёси, ки дар солхои 1921-1927 дар хизб амал мекарданд, галаба ба даст овард. Хамаи амалхои лидерхои оппозитсияи хизби Тротский, Каменев, Зиновев, Бухарин, Риков ва дигархо саркуб карда шуданд. Галабаи Сталин ва комилан ба даст овардани рохбари дар хизб ва давлат барои дар мамлакат ба амал омадани вазъияти токатнопазир ба акидахои айр мусоидат намуд ва боиси зухуроти шахспарастии Сталин гардид. Шахспарасти ба ташаккули сохтори фармонфармои- маъмури бевосита таъсир расонд.
Хамин тарик, сохтори рохбари фармонфармои-маъмури дар мамлакат бюрократияи хизби-давлатиро ба амал овард ва вай ба кувваи халкунанда мубаддал гардид. Бахсу андешахои «озод» махдуд шуданд. Чомеашиносон аз чорчубаи акидахои сиёси- давлати берун баромада наметавонистанд. Нормахои ленинии рохбарияти хизби – давлати дагалона вайрон карда мешуданд. Хусусан назарияи Сталин, ки гуё дар протсеси сохтмони сотсиалисти муборизаи синфи идома мекунад, дар сохтори диктатураи пролетариат тамоюли зуровариро овард. Бо рохбарии макомоти сиёси шуъбахое, ки идораи сиёси- давлати ва комиссияи фавкулоддаи давлати аз тарики ГПУ, ОГПУ, ВЧКА барин органхои зури таъсис дода шуданд. Дар натича аз тарафи ин органхо хазорон нафар одамони бегунох, ки вазифахои масъули хизби, давлати ва хочагиро ичро мекарданд, душмани халк эълон карда шуда ба чазо кашида шуданд.