Home / Ilm / BUHOROI SHARSI VA POMIR

BUHOROI SHARSI VA POMIR

Tufoni inkilobii soli 1905-1907 ba amorati Bukhoro niz pakhn megasht. Dar pakhn shudani goyahoi inkilobi dar Bukhoro inkilobchiyoni rus sahmguzor budand.
Dar nokhiyahoi durdasti Bukhoroi SHarki va Badakhshon pakhnkunandagoni oyahoi inkilobi askaron va ofseroni ruhiyai revolyutsioni doshtani rus budand.
Dar pakhn namudani goyahoi inkilobi mardikoron khissai muayyan bozidand. Mardikoron az nokhiyahoi durdasttarini Bukhoroi SHarqi dar korkhonahoi sanoatii shakhrhoi Turkiston kor karda, na tanho ba goyahoi inkilobi shinos meshudand, balki bevosita dar namoishu baromadhoi korgaroni Turkiston ishtirok mekardand. Mardikori yake az vositahoi asosii daromadi mekhnatkashoni tochikoni kukhiston bud. Har sol az Bukhoroi SHarki va Badakhshon 15- 20% aholii qobili mekhnt ba korkhonahoi Turkiston rafta, ba sifati mardikor kor mekardand. Mardikoron chun tamomi mekhnatkashon istismor megardidand. Ruzi kori onho 15-16 soat davom mekard va ba choi 1 sumu 70 tini muqarrari hamagi 80 tin muzdi mekhnat megiriftand. (Istoriya tadjikskogo naroda.- T.2.-S. 222-223).
Korgaroni tochik bo korgaroni rus yakchoya kor karda, az onho usulhoi muborizaro meomukhtand. Dar zeri tasiri inkilob dar bekigarhoi Qarotegin, Kulob shurishhoi dekhqonon ba amal omadand.
Soli 1905 dar nokhiyahoi kukhistoni Bukhoroi SHarki yakchand shurishho ba amal omada budand. (A.Semyonov. Vosstaniya protiv pravitelstva v konse XIX – nachale HH vv. – Iz istorii narodnikh dvijeniy v Sredney Azii. – Dushanbe.- 1988- S.32- 34).
YAke az in guna norozigihoi khalki shurishi devdononi Qarotegin bo rohbarii Qalandarshoh bud. In shurish az tarafi bek pakhsh karda shud.
Dar bekigarii Kulob shurishgaron bar ziddi bek va amaldoroni u huchum ovardand. Bek ba vohima aftoda, dar qala pinhon shud. Qushunhoi dar Kulob budai amir az ukhdai pakhsh kardani shurish nabaromadand. Dekhqonon zaminhoi boyro kashida girifta, andozgironi amirro pesh kardand.
Solhoi 1905-1907 dar Balchuvon niz shurishhoi dekhdonon ba amal omada bud. Soli 1909 yake az kalontarin shurishho dar bekigarii Hisor sar zad. Hudi hamin sol dar Dushanbe va YAngibozor niz shurishhoi dekhdonon sar zadand. Ba in shurish Ahmad nom shakhse, ki az mahbaskhonai amiri gurekhta bud, rohbari mekard. Hamai in baromadhoi dekhqonon az sababi parokandagi va nomutashakkilii khud az tarafi sarbozon pakhsh karda shudand.
Dar natichai harakathoi inqilobii solhoi 1905-1907 dar nokhiyahoi kukhistoni Badakhshon niz chunbishhoi devdoni ba amal omada budand. Hanuz soli 1903 sokinoni nokhiyahoi Vakhon ba muqobili amaldoroni amir etiroz bayon namuda budand. Sokinoni Badakhshon borho ba amaldoroni khukumati podshokhii rus murochiat kardand, ki onhoro az khudsarihoi amaldoroni amiri Bukhoro nachot dihand. Ba maqsadi bartaraf kardani norozigii soli 1903, general-gubernatori Turkiston ba vositai agenti siyosi ba amiri Bukhoro malum kard, ki baroi bekhtar kardani vaziyat dar Pomiri Garbi chora andeshid. Okhiri soli 1904 amiri Bukhoro beki SHunonro ba Bukhoro davat karda, ba beki Hisor Ostonaqul suporish dod, ki ba Pomiri Garbi amaldoroni navro tayin kunad, ki bevosita dar nazorati sardori otryadi Pomir amal kunad. In amal az on shahodat medihad, ki idorakunii Pomir bevosita ba ikhtiyori amaldoroni Rossiya guzasht. Bo in iqdom khukumati podshokhi mavkei strategii Pomirro ba nazar girifta mavqei khudro dar in cho mustakhkam kard va vazi umumii in sarzamin qadre orom namud.
Harakathoi inqilobii solhoi 1905-1907 –0 dar Osiyoi Miyona chambast namuda, qayd kardan lozim ast, ki shurishhoi dekhqonon va baromadi korgaron
nomutashakkilona budand. Burjuaziyai savdoi, sanoati va intelegensiyai mahali ba harakathoi inqilobi zarbai kalon rasondand.

Dar boramon

Инчунин кобед

jubron-xalil

Jubron Halil Jubron

JUBRON HALIL JUBRON yake az  navisandagoni ovozadori arab buda,  soli 1883 dar dehai Bashrai Lubnon  …

222222222222222