Toj.su
Ислом дар озмоишгохдои тарбиявии худ на танхо бо саркуб наму-
дани сифатхои даррандахуй ва сарпуш гузоштан ба руи разоили ахло-
ки дар ботини инсон иктифо наменамояд ва бо ин рохи халхои мувак-
кати ва ба зохир сатхй хушнуд намегардад, балки бо чалб намудани
таваччух,и у ба хадаф ва мохияти ахкоми ибодй ва рукнхои тарбиявии
худ мехохад дар ботини одамй хамон фитрати беолоиш, камолхох ва
худоии уро ба харакат ва пуёй дарбиоварад ва бо ба вучуд овардани
вичдони имонй ва малакаи (неруи) худидоракунандаи дохилй хамеша
уро бар сохтани шахсият ва сарнавишти худ кодир ва мусаллат намояд.
Дар чунин холат аст, ки рузадор дигар на танхо аз хурдану нуши-
дан ва хамхобагй бо хамсараш рузона худдорй менамояд, балки аз бе-
худагуию зиштсуханй, сару садохои бечо ва тамоми аъмоли чохилона
худдорй меварзад. Аз чангу хусуматхо, дуругу тухматзанихо, гайбат-
кунихо ва корхои дигаре, ки бар хилофи мохияти руза ва чойгохи
шахси рузадоранд, ба куллй дурй мечуяд.
Паёмбар (с) руи ин нукта таъкид намуда, мефармояд: «Вацте касе
аз шумо рузадор бошад, уаргиз сухани беуудаву зишт нагуяд ва доду
фарёд накашад ва аз ахз намояд. Агар касе ба у
дихад ё ба ситеза (Ч01؛Н1Ч؛ОЛ1) бархезаб, ба вай бигяд: Ман р а
дор хастам, ман рузадор хастам».
Он Хазрат (с) боз мефармояд: «Касе, ки аз гуфтори ботил (дуруг
ва бехуда) ва амали ба он даст ا Худо ба худдории
1. Пас аз тай намудани ин мархалахои инсонсоз рузадор ба шах-
сияти нек ва хайрхохи чомеа табдил меёбад. Эхсону некй, тоату ибо-
дат ва тамоми корхои хайре, ки дар мохи Рамазон анчом мегиранд, ба
хотири фазилате, ки ин мох, дар пешгохи Худованд дорад, аз корхое,
ки дар моххои дигар анчом дода мешаванд, бартарй доранд. Паёмба-
ри Ислом (с) мефармояд: «Бехтарин ва дустдоштатарин амал, садакц
؛сон дар назди Худо он ас ки дар дахаи ахири мюх؛!،؟ ва
гирад…» .35
Дар хадиси дигаре омадааст, ки он Хазрат (с) пурсида шуд: Пас аз
Рамазон кадом руза афзал аст? Фармуд: «Рузаи мохи шаъбон, ки барои
(омодабош ва) бузургдошти мохи Рамазон анцом мегирад». Боз пурси-
да шуд: «Кадом садака афзал аст? Фармуд: «Садацае, ки дар мохи Ра-
мазон анцом гирад» .36
Хамчунин ривоят шудааст, ки Расули Худо (с) фармуд: «…Вацте
Худо барои бандае хайрро б؛ии؛ох؛а1д٠, уро ба амал гираб, пурсида шуб, ки
эй Расули Худо (с), уро чи гуна ба амал гирад? Фармуд: Уро пеш аз марг
ба агн١^с٠м1и амали солехе муваффак ؛؛агрд>(٠на1д ва бар он кабз намк»яд>»>.37
Пас бояд шахси рузадор хам дуъо кунад, ки Худо уро ба анчоми
амалхои хайр муваффак гардонад ва хам дар анчоми онхо чидду чавд
намояд.
Расули Худо (с) дар мохи мубораки Рамазон беш аз дигар моххо ба
бахшишу эхсон мепардохт ва дар мохи Рамазон, вакте Чабраил (ъ) ба
назди он Хазрат (с) меомад, аз дигар рузхо бештар некию эхсон мекард.
2. Эхеи шабхои Рамазон: Паёмбар (с) мефармояд: «Хар касе дар
Рамазон бар асоси И1мюн ва ба умеди ачру с؛об ба Н1«мюз бархезаб,
гунохони пешини у бахшуда шаванд».38
Дар хадиси дигаре мефармояд: «Киёми шабро бар худ лозим биги-
ред. Он рафтори солехони пеш аз шумо аст ва он курбате ба суи Пар-
вардигоратон, поккунандаи саййиот (бадихо), боздорандаи аз гунох ва
дуркунандаи дарду бемори аз бадан мебошад».39 Ин хадис харчанд киё-
ми шабро ба таври умум баён медорад, вале хуб равшан аст, ки таъси-
ри он дар рухиёти инсон дар шабхои мохи Рамазон ба маротиб беш-
тар аст.
3. Тиловати Куръон: Расули Худо (с) дар мохи мубораки Рамазон
бештар ба тиловати Куръон мепардохт. Ибни Аббос (р) дар бахше аз
хадисж. «РасулиХудо (с) босахотаринимардум буд» мефармоад.«^
ри Куръон ба назди он Хазрат меомад».
Он Хазрат (с) мефармояд: «Руза ва Куръон рузи циёмат ба шафо-
ати шахс (соуиби худ) бармехезанд. Руза мегуяд: Парвардигоро! Рузхо
ман аз хурдан (-у нушидан) ва (рафъи дигар) хостауояш монеъ мешу-
о аз؛1 далг, маро дар бораи у шафеъ
х^об٠и у монеъ мегардидам, ،ит٠ маро дар бораи у б азир؛ Пас хар-
дуяшон барои вай шафеъ гадонида мешаванд».
4. Эътикоф: Аз Оиша (р) ривоят шудааст, ки: «Паёмбар (с) дах ру-
зи охири моуи Рамазонро эътикоф менишаст, то он ки Худо уро кабз
кард. Пас аз вай Х؛ низ он дах рузро эътикоф мге؛н1и1Ш1а1с-
танд».
5. Хаччи умра: Дар мохи мубораки Рамазон ба зиёрати хонаи Ху-
до рафтан дар мукоиса ба моххои дигар ачру фазилати бештаре до-
рад. Расули Худо (с) мефармояд: «Умрае дар мохи Рамазон баробари
уацце мебошад» . 3
6. Ифтор додани рузадорон: Хамчунин ифтор додани рузадорон
дар мохи Рамазон савоби зиёде дорад. Расули Худо (с) мефармояд:
«Касе рузадореро ифтор дад, барояш мисж Ш1«1Х^си рузадор ачр Х؛о>си1л
мешавад, бе он ки аз ачру савоби рузадор чизе коста шавад».
Бандаи муъмин, умуман, бояд лахазоти босафо ва айёми бобара-
кати мохи Рамазонро ганимат шуморад ва дар хар фурсати он кори
хайр ва пешрафтеро бар аъмоли худ биафзояд. Абдуллох ибни Мас-
ъуд (р) дар бораи ганимат донистани лахазоти нотакрори умр мефар-
мояд: «Бар чизе ба мисли он рузе, ки офтоб дар он гуруб намояд – аз
-0ضأ3 ,е дар он наафзояд؛؛ад ва бар амалам г-1г1؛€мухлати хаётам кам гиа
мат нахурдаам». Марди солех, ва халифаи одил Умар ибни Абдулазиз
(р٦١ мефармояд’. «Шабу руз д٤1р ту амал мекунанд, пас ту низ
